دعای سریع الاجابه مولی علی

از معاویه بن عمار روایت است گوید: ابوعبدالله امام صادق ع به من فرمود و آغاز سخن از او بود. آیا می دانی؟ مردی به خدمت امیرالمومنین صلوات الله علیه آمد. از دیر آمدن جواب، در دعایش شکوه کرد. حضرت به او فرمودند:«ین انت عن الدعا السریع الاجابه»
در کجایی تو از دعای سریع الاجابه که سرعت استجابت دارد آن مرد عرض کرد: آن کدام دعا است بفرمائید: حضرت فرمود بگو:
« اللهم انی اسئلک باسمک العظیم العظم الاجل الاکرم المخزون المکنون النور الحق البرهان المبین الذی هو نور مع نور و نور من نور و نور فی نور و نور علی نور ونور فوق کل نور و نور یضی به کل ظلمه و یکسر به کل شده و کل شیطان مرید و کل جبار عنید لا تقربه ارض و ات تقوم به سماء و یا من به کل خائف و یبطل به سحر کل ساحر و بغی کل باغ و حسد کل حاسد و یتصدع لعظمته البر و البحر و یستقل به الفلک حین یتکلم به الملک فلا یکون للموج علیه سبیل و هو اسمک الاعظم الاجل الاجل النور الاکبر الذی سمیتبه نفسک و استویت به علی عرشک و اتوجه الیک بمحمد و اهل بیته اسئلک بک و بهم ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تفعل بی ان تقضی حاجتی.»
امیرالمومنین ع این دعا را می خواندند و جهت محتاج نشدن به نانجیب خوب است.
«اللهم لا تجعل بی حاجه الی احد من شرار خلقک و ما جعلت بی من حاجه فاجعلها الی احسنهم وجها و اسخاهم بها نفسا و اطلقهم بها لسانا و اقلهم علی بها منا.»

فصل تابستان به علت ويژگي خاص خود، تفاوت ‌هايي را در زندگي ما ايجاد مي‌ کند که اين تفاوت‌ ها بر تغذيه ي ما نيز تاثيرگذار است. از دست دادن آب و سديم در اثر تعريق از اين جمله موارد است.

در آغاز فصل تابستان هستيم و مدت زماني نسبتا طولاني را در اين فصل در پيش داريم.

سوالي که در ذهن بسياري از هموطنان مان مطرح مي ‌شود اين است که آيا فصول مختلف مي‌ توانند تاثيري بر سلامت و تغذيه انسان داشته باشند؟ و آيا اصولا گرما يا سرما تغييري در تغذيه افراد ايجاد خواهد کرد؟ و به طور کلي آيا لازم است در اين فصل، دگرگوني ‌هايي در تغذيه ي خود ايجاد نماييم يا نه.

بهتر است در ابتدا اشاره‌ اي کلي داشته باشيم بر تغييراتي که در فصل تابستان در زندگي انسان رخ مي ‌دهد و در نتيجه بر تغذيه ي شخص تاثيرگذار است.

در آغاز فصل تابستان هستيم و مدت زماني نسبتا طولاني را در اين فصل در پيش داريم.

سوالي که در ذهن بسياري از هموطنان مان مطرح مي ‌شود اين است که آيا فصول مختلف مي‌ توانند تاثيري بر سلامت و تغذيه انسان داشته باشند؟ و آيا اصولا گرما يا سرما تغييري در تغذيه افراد ايجاد خواهد کرد؟ و به طور کلي آيا لازم است در اين فصل، دگرگوني ‌هايي در تغذيه ي خود ايجاد نماييم يا نه.

بهتر است در ابتدا اشاره‌ اي کلي داشته باشيم بر تغييراتي که در فصل تابستان در زندگي انسان رخ مي ‌دهد و در نتيجه بر تغذيه ي شخص تاثيرگذار است.

تغييرات موثر بر تغذيه در تابستان

* در اين فصل به علت گرماي هوا، تعريق بيشتر انجام شده و در نتيجه آب بيشتري از بدن دفع مي ‌شود و ممکن است انسان در معرض کم ‌آبي قرار گيرد.

* در مناطق خيلي گرم و در صورت تحرک شديد مقدار قابل توجهي سديم از طريق تعريق دفع مي ‌شود که عوارض و اختلالاتي در بدن انسان ايجاد مي ‌کند. در چنين شرايطي بايد سديم از دست رفته را جبران نمود.

* در فصل تابستان به علت تعريق زياد مقداري انرژي از بدن دفع مي ‌شود و براي افراد لاغر و کساني که دچار کمبود وزن هستند تعريق زياد موجب کاهش بيشتر وزن شان مي‌ شود.

* برخي از افراد در فصل گرما فعاليت شان کاهش مي ‌يابد و به علت کمبود فعاليت ممکن است در معرض چاقي قرار گيرند که در اين صورت بايد تغييراتي در برنامه ي غذايي روزانه ايجاد نمايند.

* در فصل تابستان به علت گرماي هوا تغييراتي در تغذيه ي افراد ايجاد مي ‌شود و برخي از مواد غذايي و آشاميدني ‌ها به مقدار بيشتر در برنامه غذايي مورد استفاده قرار مي‌ گيرند که ممکن است موجب افزايش وزن و چاقي شود.

* بعضي اشخاص به علت گرما، با غذا مقدار زيادي مايعات مي ‌نوشند که مي ‌تواند مشکلاتي ايجاد نمايد.

* در بعضي افراد گرما موجب کاهش اشتها مي‌ شود که اگر به آن توجه نشود مي ‌تواند موجب لاغري و سوء تغذيه گردد.

* در تابستان تنوع مواد غذايي خيلي بيشتر از ساير فصول است و انواع ميوه‌ ها و سبزي‌ هاي تازه خيلي بيشتر در دسترس مي‌ باشند و اين امر به خودي خود، تغييراتي را در تغذيه ي افراد موجب مي ‌شود.

* در فصل تابستان به علت مسافرت ممکن است در تغذيه افراد تغييرات قابل توجهي پيش آيد، چون در سفر معمولا افراد از غذاهاي خانگي استفاده نمي ‌کنند و اکثرا در رستوران ‌ها، بوفه ‌ها و ساير مراکز تغذيه همگاني غذا صرف مي ‌نمايند که اين امر تغييراتي را در برنامه غذايي افراد ايجاد مي‌ کند.

* در فصل تابستان مواد غذايي خيلي بيشتر از ساير فصول در معرض آلودگي‌ هاي ميکروبي قرار مي‌ گيرند و اين مسأله مي ‌تواند سلامت انسان را در معرض مخاطره قرار دهد که بايستي دقت فراوان در اين مورد مبذول داشت.

در اين مطلب به بررسي برخي تغييرات فوق ‌الذکر پرداخته شده و اثراتي که اين تغييرات بر سلامت انسان به جا مي‌ گذارند مورد بحث قرار خواهند گرفت.

1- از دست دادن آب بدن به علت تعريق

در تابستان عمل تعريق خيلي بيشتر از فصول سرد سال انجام شده و اين امر باعث از دست دادن قسمتي از آب بدن مي ‌شود، اين امر به خصوص براي افرادي که در تابستان وقت زيادي را در خارج از خانه و در هواي گرم صرف مي‌ کنند و يا افرادي که تحرک جسمي زيادي دارند و به علت تعريق شديد، آب زيادي از دست مي‌ دهند، حائز اهميت بيشتري است، زيرا ممکن است در معرض کم آبي(دهيدراتاسيون) قرار گيرند، بنابراين براي پيشگيري از اتلاف آب بدن به خصوص در تابستان بايد با افزايش مصرف آب و مايعات، آب از دست رفته را جبران نمود.

از آن جايي که آب نقش بسيار مهمي در حفظ سلامت انسان به عهده دارد، بنابراين کمبود آب مي‌ تواند لطمات و زيان ‌هاي بسيار مهم و گاه غيرقابل جبراني به سلامت انسان وارد سازد.

مصرف آب به مقدار کافي در همه ي فصول به خصوص در فصل تابستان، براي جبران آب از دست رفته از طريق تعريق، براي همه افراد توصيه مي ‌شود.

علاوه بر آب مي توانيم از آب سبزي ‌هايي مثل هويج و گوجه ‌فرنگي استفاده نماييم. آب هويج حاوي مقدار قابل توجهي بتا کاروتن است که در بدن تبديل به ويتامين A مي ‌شود. آب گوجه‌ فرنگي نيز از نظر ويتامين C و کاروتن غني است. آبميوه‌ هاي تازه حاوي مقدار قابل توجهي ويتامين هستند و مي ‌توانند قسمت عمده نيازهاي ويتاميني انسان را تامين کنند. استفاده از دوغ نيز به علت داشتن مقداري پروتئين و کلسيم به عنوان يک نوشابه ي مفيد و خوشمزه توصيه مي ‌شود.

بعضي از افراد تمايل به مصرف نوشابه‌ هاي گازدار يا پودرهاي آماده براي تهيه شربت به خصوص در فصل تابستان دارند. اين قبيل آشاميدني‌ ها به علت دارا بودن قند زياد موجب افزايش وزن و چاقي مي‌ شوند و به دليل داشتن مواد افزودني از قبيل اسانس‌ ها، رنگ ‌ها و نگهدارنده ‌ها مفيد نيستند و نبايد در مصرف آن ها افراط کرد.

استفاده از مواد غذايي که حاوي آب زياد هستند(مانند انواع سبزي‌ ها و ميوه‌ هاي تازه در فصل تابستان)، به مقدار بيشتري توصيه مي ‌شود، زيرا تاثير زيادي در تامين آب از دست رفته از طريق تعريق دارد و نيز در رفع يبوست و رساندن ويتامين‌ هاي مختلف و املاح به بدن بسيار مفيد است.

 

2- از دست دادن سديم از طريق تعريق

سديم يک ماده ي معدني است که از ترکيبات نمک طعام مي‌ باشد و اگر مقدار آن در بدن کمتر يا بيشتر از حد نرمال شود اختلالاتي در سلامت انسان رخ مي‌ دهد و سلامت شخص در معرض خطر قرار مي‌ گيرد.

يکي از راه‌ هاي دفع سديم از بدن تعريق مي ‌باشد.

در تابستان در صورتي که انسان در معرض گرماي شديد قرار گيرد و يا چنان چه در هواي گرم تحرک جسمي زياد انجام شود و تعريق شديد صورت گيرد، مقدار نسبتا زيادي سديم از بدن دفع مي ‌شود و چنان چه جبران نشود، انسان در معرض کمبود اين ماده معدني قرار مي ‌گيرد. سديم در انتقال تحريکات عصبي و کنترل انقباض عضلاني نقش دارد، بنابراين کمبود آن ايجاد اختلالاتي در اعمال فوق مي ‌نمايد.

در چنين شرايطي بايد مصرف نمک روزانه را افزايش داد، ولي از آن جايي که بدن انسان خود را با کمبود سديم تطبيق داده و بعد از مدتي دفع سديم را از طريق تعريق کاهش مي ‌دهد و ضمنا چون تقريبا تمام مواد غذايي به طور طبيعي، کم و بيش داراي سديم هستند، بنابراين نبايد در مصرف نمک افراط کرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مصرف زياد نمک، اشکالاتي براي انسان در بر دارد، از جمله آن که:

* موجب تجمع آب در بدن و بروز ادام(ورم) مي‌ شود که ممکن‌ است در اطراف چشم ‌ها، صورت، پشت دست‌ ها و يا ساير نقاط بدن باشد.

* يکي ديگر از اختلالاتي که به علت مصرف زياد و بيش از حد لزوم نمک در انسان بروز مي‌ نمايد، افزايش فشار خون است و اين امر در افرادي که مستعد ابتلاء به فشار خون بالا هستند مي ‌تواند خطرناک باشد، به اين ترتيب که به سلامت قلب و عروق لطمه زده و انسان را در معرض عوارض قلبي- عروقي قرار مي ‌دهد. البته در افرادي هم که فشار خون بالا ندارند مصرف نمک زياد مي ‌تواند زمينه بدن را براي ابتلا به افزايش فشار خون آماده نمايد.

*اختلال ديگري که به علت مصرف غذاهاي شور و پر نمک در انسان رخ مي‌ دهد، کاهش باز جذب کلسيم از کليه‌ ها و در نتيجه افزايش دفع کلسيم در ادرار است، به اين ترتيب مقدار قابل توجهي از کلسيم مصرفي، از طريق ادرار دفع مي ‌شود و شخص در معرض کمبود کلسيم و اختلالات حاصل از آن قرار مي‌ گيرد که اين امر مي ‌تواند در درازمدت در کودکان منجر به اختلال رشد و در بزرگسالان سبب بروز نرمي استخوان شود و در افراد ميانسال يا سالمند، به پوکي استخوان بينجامد، بنابراين حتي در مناطق گرم و در صورت تعريق زياد نيز نبايد در مصرف نمک در طولاني مدت افراط شود.

 

چگونه روزی 8 لیوان آب بنوشیم؟

بدن ما روزانه به 8 لیوان آب نیاز دارد. بهترین راه برای تامین آب مورد نیاز بدن هم نوشیدن آب خالص است، اما از آنجا که آب طعم و مزه خاصی ندارد، به نظر بعضی ‏ها نوشیدن این حجم آب کار آسانی نیست.

پیشنهاد ما این است که با ترفندهای مختلف طعم و مزه آب را تغییر بدهید تا راحت‏ تر بتوانید آب مورد نیاز بدن ‌تان را از طریق نوشیدن مایعات تامین کنید.

البته مراقب کالری دریافتی ‏تان باشید و از افزودنی ‏های پُرکالری مانند شکر و قند و نبات برای تغییر طعم و مزه آب استفاده نکنید.

برای نوشیدن 8 لیوان آب می ‌توانید این 10 راه را امتحان کنید:

1- یک برش لیمو ترش، کنار لیوان آب تان قرار دهید.

2- چای کم ‌رنگ بنوشید.

3- چند برش خیار در آب بیندازید. با این کار عطر و طعم آب تغییر می ‏کند.

4- چند برش آناناس در لیوان آب قرار دهید.

5- مقداری آب پرتقال طبیعی به آب اضافه کنید. 

6- مقداری خاکشیر یا تخم شربت به آب اضافه کنید.

7- آب را با عرقیاتی مانند عرق نعناع، گلاب و عرق بیدمشک مخلوط کنید.

8- دوغ رقیق بنوشید.

9- از دم کرده ی گیاهان مختلف استفاده کنید. چای سبز، دم کرده ی بابونه، دم کرده ی نعناع، دم کرده ی زنجبیل و دم کرده ی دارچین را امتحان کنید.

10- آب خالص بنوشید. بهترین راه برای تامین آب مورد نیاز بدن، نوشیدن آب خالص و بدون هیچ افزودنی است. چون برخی نوشیدنی ‎ها مانند چای و برخی انواع آب ‎میوه مُدر هستند و با افزایش حجم ادرار، موجب دفع آب از بدن می ‎شوند.

سلامتیران

همه با هم در حضور خدا برای ابراز بندگی با دست های خالی به امامت امیر قافله صبر و بصیرت

دوست عزیز هیچگاه بی حضور خدا هیچ جا نرو

روشنایی هایی که در تاریکی برق می زنند چشمان گرگ هاست

پس همیشه در حضور خدا باش

خیلی از ما انسان ها همواره در زندگی خود دچار اشتباهات و خسران هایی می شویم که بعضا جبران آنها غیر ممکن و یا خیلی دشوار است. و تمام این اشتباهات ما ناشی از سهل انگاری و کوتاهی از فراگیری آموزه هایی است که اهل بیت برایمان به ارمغان گذاشته اند، یکی از این مواهب بزرگ که از آن دوری گزیده ایم کتاب گران ارج نهج البلاغه است. در این مجال کوتاه بررسی میکنیم چند نمونه از اصول مهارتهای زندگی را که امیرالمۆمنین برایمان به یادگار گذاشتند:

1- تنظیم خانواده‏

آن را که نانخور کم است، یکی از دو توانگریش فراهم است. (قصار 141)

یکی از عوامل خوشبختی خانواده، تنظیم تعداد فرزندان با میزان درآمد خانواده است، پس سرانه خانواده ثروتمندی که ده نفر باشند برابر سرانه خانواده فقیری است که سه نفر هستند. و این منظور حضرت امیرالمومنین از سخن فوق بوده است.

2- ساختن خانواده

اول: نقش زن در خانواده

جهاد زن در نیکو داشتن شوهر است. (قصار 136)

1.     با همسر خود خوشرفتار باشد.

2.     حافظ مال و آبروی همسرش باشد.

3.     بر آنچه فرمان می‏دهد، فرمانبردار باشد.

4.     بر وی حسادت نورزد، که حسادت ورزیدن کفر است

دوم: روابط خانوادگی

دوستی پدران، سبب خویشاوندی میان فرزندان است و خویشاوندی به مودت بیشتر نیاز دارد تا مودت به خویشاوندی. (قصار 308)

1.     پدران باید با مهربانی کردن، محبت را بین فرزندان خود گسترش دهند.

2.     نزدیک شدن به یکدیگر نیازمند عشق است.

3.     عشق همیشه با نزدیک شدن به یکدیگر بوجود نمی‏آید.

سوم: اقتصاد در خانواده

آنکه میانه‏روی کند، هرگز محتاج نشود. (قصار 140)

میانه‏روی به معنی بخل به فرزندان و خانواده نیست، بلکه به معنی هزینه کردن بر اساس برنامه‏ریزی دقیق است.

چهارم: تربیت فرزندان

دلها را میل و هوایی است و روی آوردنی و پشت‏کردنی، پس دلها را در زمانی که خود روی آورند، به کارشان بگیرید، زیرا اگر دلها را به اکراه به کاری وادار کنند، کور گردد. (قصار 193)

1.     باید از مجبور کردن کودکان به انجام دادن کارهایی که به آن علاقه‏ای ندارند، پرهیز کرد.

2.     باید فرزندان را زیر نظر گرفت تا علایق و ظرفیتهای آنان را بشناسیم.

پنجم: برای پرورش فرزندان ابتدا باید دلهایمان را پاک کنیم

ای کمیل این دلها همچون ظرف هستند و بهترین آنها، نگاهدارنده‏ترین آنهاست.(قصار 147)

1.     آگاهی موقعی در دل کامل می‏شود که فکر با احساس آمیخته و بر رفتار تاثیر گذارد.

2.  قلب همانند یک ظرف است، هر چه اندازه معنوی آن افزایش یابد، قدرت آن برای پذیرش بیشتر می‏شود و این آگاهی قلبی است.

3.     و هر چه دل - یا احساسات - بهتر باشد، انسان برای آگاهی بر اشیای پیرامونش تواناتر خواهد بود.

3- روابط اجتماعی

اول: «مردم دو دسته‏اند: دسته‏ای برادر دینی تو هستند، و دسته دیگر در آفرینش با تو همانندند.» (نامه‏ی امیرالمومنین به مالک) (نامه‏ 53 )

الف- انسانها برادران یکدیگر هستند.

ب- لزوم حفظ حقوق برادران

ج- باید سعی کرد که دوستان و برادرانی بدست آورد، تا در سختیها یاور انسان باشند.

دوم: «و حق برادر خود را ضایع نکن» (نامه امیرالمومنین به مالک)

باید از حقوق برادران پاسداری کرد تا یک نظام حقوقی میان دوستان بر پا شود.  حقوق برادران همانا احترام متقابل و یاری کردن در سختی و همکاری در امور خیر است.

سوم: «ناتوانترین مردم کسی است که توان بدست آوردن دوست را ندارد و ناتوان تر از او کسی است که دوستی داشته باشد ولی او را از دست بدهد.» (قصار 12)

الف- باید برای بدست آوردن دوست، تلاش نمود.

ب- باید دوستی ها را نگه داشت و آنها را تقویت کرد.

ج- باید برای بدست آوردن دوستان خوب، برنامه ریزی کرد و بعد از بدست آوردن آنها، در روابط دوستانه زیاده روی نکرد.

د- باید به اخلاق و صفاتی آراسته شد که فرد را در نظر دیگران خوشایند گرداند، به طوری که تمایل داشته باشد که دوستیش را بدست آورند.

چهارم: «با مردم چنان بیامیزید، که اگر مردید بر شما بگریند و اگر زنده ماندید، با شما دوستی کنند» (قصار 10)

1.     نام نیک بدست آورید.

2.     در خدمت مردم باشید.

3.     بگذارید با اخلاق و خدمات خود، مردم شما را به نیکی یاد کنند.

4.  انسان باید در روابط اجتماعی این هدف را دنبال کند که دوستی مردم را بدست آورد. و حتی بعد از مرگ او را به نیکی یاد کنند تا یار و یاور فرزندانش باشند.

پنجم، «آن کس که از خود خشنود باشد، ناخشنودان از او بسیار شود.» (قصار 6)

الف- انسان باید خود را ملامت کند.

ب- در روابط خود با دیگران همواره خود را موضع مقصر قرار دهید.

ج- هر کسی از خود راضی باشد، دیگران را مورد انتقاد قرار می‏دهد، لذا باعث می‏شود که روابطش با دیگران تیره شود.

ششم: «اگر بر دشمنت پیروز شدی، عفو و گذشت را شکرانه پیروزیت قرار ده» (قصار 11)

بخشش، راه موفقیت است بنابراین برای رسیدن به این موفقیت باید:

1.     شعار تو در زندگی، بخشش در مقابل دیگران باشد.

2.     انتقام جویی اخلاق زشتی است و برای بدست آوردن موفقیت، باید بخشش را جایگزین آن کنی.

هفتم: فرق بین دوست و دشمن را بشناس.

«و مردی را دید که برای زیان رساندن به دشمن خویش تلاش می‏کرد ولی عملا به خود، زیان می‏رسانید، حضرت به او فرمود: تو مانند کسی هستی که به خود نیزه‏ای فرو می‏برد تا آن را که پشت سر وی سوار است، بکشد.» (قصار 296)

1.     چه بسا انسان به دوست خود هجوم برد، به گمان اینکه دشمن اوست.

2.     انسان باید در اظهار دشمنی خود با دیگران، تامل کند.

3.  انسان نباید تحت تاثیر سخنان شیرینی که از دشمن خود می‏شنود، گمراه شود و احیانا بپندارد که او صمیمی‏ترین دوستش می‏باشد.

4- مدیریت موفق‏

اول سعه صدر:

ابزار سروری، تحمل سختی هاست.(قصار 176)

1.  ریاستی که بر اساس محبت بین رئیس و مروس بر پا شده باشد، با سعه صدر شروع می‏شود. سعه صدر یعنی تحمل آزارها و پرهیز از خشم زود هنگام.

2.      بی‏حوصلگی سبب نفرت و دوری مردم از یکدیگر می‏شود.

دوم: لزوم مشورت کردن

هر کس خودکامگی پیشه کند به هلاکت می‏رسد و هر کس با مردم مشورت کند، در عقل و خرد آنان شریک می‏شود. (قصار 161)

1.     مشورت کردن هر مسوولی واجب است.

2.     مشورت یعنی افزودن یک نظر به نظر خود، و یا جمع کردن عقلها است.

3.     مشورت نکردن موجب شکست در کارها می‏شود.

سوم: با چه کسانی مشورت کنیم؟

با بخیل رایزنی نکن زیرا تو را از نیکوکاری باز می‏دارد، و از فقر می‏ترساند، و نه ترسو (با ترسو رایزنی نکن) زیرا تو را در کارها سست می‏نماید و نه آزمند (با آزمند رایزنی نکن) زیرا حرص ستم را برایت بیاراید. (نامه‏ها 53)

افراد زیر صلاحیت مورد مشورت قرار گرفتن را ندارند:

1.     بخیل، زیرا که تو را به سوی فقر سوق می‏دهد.

2.     ترسو، زیرا که تو را در موقعیتها سست می‏گرداند.

3.     آزمند بر دنیا، زیرا که تو را به سوی حرص می‏کشاند.

چهارم: انسان مسوولیت آنچه را که به او امر می‏شود، بعهده دارد.

و مگو مرا فرموده‏اند و من اطاعت می‏کنم، چه این کار، دل را سیاه می‏کند و دین را پژمرده و تباه می‏سازد و موجب نزدیکی بلا و آفت می‏شود. (نامه‏ها 53)

1.     انسان نباید هر چه به او فرمان می‏دهند، انجام دهد.

2.  در پس اجرای فرمانهای ظالمانه، نتایج وخیمی نهفته است که عبارت است از: سنگدلی، تباهی دین و نزدیکی به اشرار

پنجم: نتایج کوتاهی در کار

آنکه در کار کوتاهی ورزید، دچار اندوه گردید. (قصار 127)

اگر کارمند و یا هر مسئولی بخواهد دچار پریشانی و ناراحتی و دیگر بیماریهای روانی نشود، باید کار خود را خوب و به طور کامل انجام دهد، زیرا که در صورت کاستی در کار، اولین بازنده خود او خواهد بود.

ششم: بدون توقع کار کن

مبادا کسی که سپاس نیکی تو را نگوید، تو را نسبت به نیکویی کردن بی‏رغبت گرداند. (قصار 204)

1.     از کسی که به او نیکی کرده‏ای، انتظار سپاسگزاری نداشته باش.

2.     نگذار که توقع سپاسگزاری داشتن، در افزایش و یا کاهش کارهای خیر تو موثر باشد.

3.     بر توست که به خاطر نیکویی، نیکی کنی.

هفتم: چگونه شخصیت همکار خود را بشناسی؟

در دگرگونی، روزگار، گوهر مردان پدیدار می‏شود (قصار 217)

1.     مردم در سختی‏ها شناخته می‏شوند.

2.  وقتی که بخواهند شخصی را برای مسئولیت خاصی انتخاب کنند، باید او را در سختی‏ها مورد آزمایش قرار دهند و یا اینکه در مورد دورانهای دشوار، درباره او پرس و جو کنند.

3.  بسیاری از مردم، وابستگی‏های سیاسی خود را همانند لباسهایشان تغییر می‏دهند، پس باید از آنها حذر کرد، چه بسا افرادی که در هیات افراد انقلابی هستند، در حالی که هیچ سنخیتی با آن ندارند.

هشتم: شجاعت در تصمیم گیری.

آن کس که سخنش حکمت آمیز است خاموش بودنش سودی ندارد، همانگونه که سخن گفتن از روی نادانی فایده‏ای ندارد. (قصار 182)

1.  انسان باید در صدور حکم شجاعت داشته باشد، به طوری که ترس یا هوس و یا هر مصلحت‏اندیشی دیگر، او را از صدور حکم باز ندارد.

2.  انسان باید در کارهایی که از باطن آنها بی‏اطلاع است یا از شرایطش ناآگاه است، سکوت کرده و اظهار نظر نکند.

نهم: پست‏ها، امتحانی برای افراد

حکمرانیها میدان مسابقه مردان است. (قصار 441)

بسیاری از افراد فریب پست و مقام را می‏خورند و خدا را از یاد می‏برند و حتی دوستان و خودشان را نیز به فراموشی می‏سپارند، پس پست و مقام میدانی برای آزمایش کارمندان است.

دهم: کارگزار ظالم

ستمکار سه نشانه دارد: بر آنکه برتر از اوست به نافرمانی ستم کند و بر آنکه فروتر از اوست به چیرگی و آزار رسانی ستم کند و ستمکاران را در ستمگری یاری و پشتیبانی می‏کند. (قصار 350)

1.     نافرمانی از دستورات مدیران و روسا.

2.      کبر و فخرفروشی نسبت به کارگزارانی که زیر دست او هستند.

3.     همراهی کردن با ظالمان یا خاموشی بر ظلم آنها و یا همیاری آنها در ظلم کردن.

به امید آنکه به نحو احسنت شاگردی مکتب اهل بیت را بکنیم.

بخش نهج البلاغه تبیان

از مهمترین عوامل در تربیت و رشد توان‌مندی‌های انسان رفتار و اطلاعات خانواده در رابطه با نحوه چگونگی رفتار با فرزندانشان در ایام کودکی و نوجوانی و جوانی است.

نخستین مدرسه‌ای‌که در آن فرزندان درس زندگی می‌آموزند و نخستین معلمان و استادان او پدر و مادر هستند. چه بسیارند استعدادها و قابلیت‌ها، شکل پذیری‌ها، ساختن‌ها و ویران کردن‌ها که در این محیط توسط والدین بصورت آگاهانه و یا ناخودآگاه صورت می‌گیرد. والدین بهترین مربیان انسان‌اند به شرطی که به فرزندان خویش درس مجد و عظمت، شرافت و فضیلت را بیاموزند و به پرورش توان‌مندی‌های آنان براساس ضوابط عقلی و شرع اهتمام بورزند. والدین باید این حقیقت مهم را دریابند که پدر و مادر شدن فقط به تولید مثل نیست، زیرا این کار از عهده حیوانات نیز ساخته است. آن‌ها در صورتی لیاقت پدر و مادری را دارند که در تعلیم و تربیت فرزند خود اهتمام بورزند.

امام علی (علیه السلام) در مورد حقوق فرزندان می‌فرماید:

«إِنَّ لِلْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ حَقّاً وَ إِنَّ لِلْوَالِدِ عَلَى الْوَلَدِ حَقّاً فَحَقُّ الْوَالِدِ عَلَى الْوَلَدِ أَنْ یُطِیعَهُ فِی كُلِّ شَیْ‏ءٍ إِلَّا فِی مَعْصِیَةِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ أَنْ یُحَسِّنَ اسْمَهُ وَ یُحَسِّنَ أَدَبَهُ وَ یُعَلِّمَهُ الْقُرْآن.» 1

ترجمه: فرزند را بر پدر حقى است و پدر را بر فرزند حقى. حق پدر بر فرزند آن بود كه فرزند در هر چیز، جز نافرمانى خداى سبحان، او را فرمان برد، و حق فرزند بر پدر آن است كه او را نام نیكو نهد و نیكش ادب آموزد و قرآنش تعلیم دهد.

والدین و کانون خانواده‌ای که توسط آنان ساخته می‌شود قوی‌ترین سنگر برای فرزندان در برابر مفاسد اجتماعی و عواملی است که باعث سرکوب شدن شکوفایی استعدادهای فرزندان می‌شود، هستند و فساد بسیاری از کودکان و در معرض هلاک شدنشان بدان خاطر است که در این سنگر آنچنان که باید کار نمی‌کنند.

اگر در جامعه و محیط پیرامون با انسان‌های موفق مواجه می‌شویم باید به این نکته توجه داشته باشیم یکی از عوامل موفقیت این افراد داشتن خانواده ای آگاه و کوشا در کسب معارف تربیتی می‌باشد. نمونه‌ای از این آموزه‌ها که بایدخانواده در این مسیر حساس و پرنشیب و فراز بیاموزند، کسب علم از محضر ائمه اطهار است امام علی (علیه السلام) در نامه‌ای خطاب به فرزندشان امام حسن (علیه السلام) در مورد چگونگی تربیت آن حضرت اینگونه می‌فرماید:

«إِنِّی لَمَّا رَأَیْتُنِی قَدْ بَلَغْتُ سِنّاً وَ رَأَیْتُنِی أَزْدَادُ وَهْناً بَادَرْتُ بِوَصِیَّتِی إِلَیْكَ وَ أَوْرَدْتُ خِصَالًا مِنْهَا قَبْلَ أَنْ یَعْجَلَ بِی أَجَلِی دُونَ أَنْ أُفْضِیَ إِلَیْكَ بِمَا فِی نَفْسِی أَوْ أَنْ أُنْقَصَ فِی رَأْیِی كَمَا نُقِصْتُ فِی جِسْمِی أَوْ یَسْبِقَنِی إِلَیْكَ بَعْضُ غَلَبَاتِ الْهَوَى أَوْ فِتَنِ الدُّنْیَا فَتَكُونَ كَالصَّعْبِ النَّفُور.» 2

؛ چون دیدم سالیانى را پشت سر نهاده‏ام و به سستى در افتاده، بدین وصیت براى تو پیشدستى كردم، و خصلتهایى را در آن بر شمردم، از آن پیش كه مرگ بشتابد و مرا دریابد و آنچه در اندیشه دارم به تو ناگفته ماند، یا اندیشه‏ام نیز همچون تنم نقصانى به هم رساند، یا پیش از ـ نصیحت ـ من پاره‏اى خواهشهاى نفسانى بر تو غالب گردد، یا فریبندگی هاى دنیا تو را بفریبد. پس همچون شترى باشى گریزان ـ و سرسخت و نا به فرمان.

باید پذیرفت که خانواده انسان  به دلیل تأثیر بسیار مستقیمی که در قبل از تولد و بعد از آن بر انسان دارند گستره مسئولیتشان بسیار فراتر از دیگر ارکان‌هاست. مسئولیت آن‌ها به معنای سلب آن از دیگر ارکان‌ها نیست بلکه این‌ها در طول و مکمّل یکدیگرند.

امام علی (علیه السلام) می‌فرماید:

«اتَّقُوا اللَّهَ فِی عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ فَإِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ وَ أَطِیعُوا اللَّهَ وَ لَا تَعْصُوهُ وَ إِذَا رَأَیْتُمُ الْخَیْرَ فَخُذُوا بِهِ وَ إِذَا رَأَیْتُمُ الشَّرَّ فَأَعْرِضُوا عَنْهُ.» 3

ترجمه: خدا را واپایید در حقّ شهرهاى او و بندگان، كه شما مسئولید حتّى از سرزمینها و چهارپایان. خدا را فرمان برید، و او را نافرمانى مكنید اگر خیرى دیدید آن را دریابید، و اگر شرّى دیدید روى از آن بتابید.

یکی از وظایف اصلی و حساس خانواده، تربیت صحیح فرزندان است. زیرا آن‌ها امانت الهی و از بزرگترین نعمت‌های خداوندند به والدین، و مایه شادکامی و نشاط و آرامش روح و روان خانواده‌اند. که مهمترین بارزه سپاس از این نعمت به درگاه الهی از سوی پدر و مادر تربیت صحیح آن‌ها می‌باشد و گرنه به پیشگاه خداوند نسبت به تربیت آن‌ها و بروز و گستره استعدادهایی که خداوند در آن‌ها نهاده مسئول بوده و مورد بازخواست واقع خواهند شد. به حکم این وظیفه الهی والدین می‌بایست درباره فرزندان مراقبت و نظارت کافی کرده و برای تندرستی و رشد استعدادهایش بکوشند و تدابیر صحیحی را جستجو و اعمال کنند. خدمت پدر به فرزند مال و دارایی‌اش نیست، بلکه کمک به او در رشد و به کارگیری توانایی‌هایش در زندگی می‌باشد.

امام علی (علیه السلام) می‌فرماید:

«خَیْرُ مَا وَرَّثَ الْآبَاءُ الْأَبْنَاءَ الْأَدَبُ‏».

ترجمه: بهترین چیزی که پدران برای فرزندان به میراث می گذارند ادب است.

فرزند پاره تن پدر و مادرش است لذا غیر قابل قبول است که انسان نسبت به محبوب‌ترین ثمره زندگی‌اش یعنی فرزندانش بی‌تفاوت بوده و احساس مسئولیت نداشته باشد. امام علی (علیه السلام )می‌فرماید:

«وَجَدْتُكَ بَعْضِی بَلْ وَجَدْتُكَ كُلِّی حَتَّى كَأَنَّ شَیْئاً لَوْ أَصَابَكَ أَصَابَنِی وَ كَأَنَّ الْمَوْتَ لَوْ أَتَاكَ أَتَانِی‏.»5

ترجمه:و تو را دیدم كه پاره‏اى از منى، بلكه دانستم كه مرا همه جان و تنى چنانكه اگر آسیبى به تو رسد به من رسیده، و اگر مرگ به سر وقتت آید، رشته زندگى مرا بریده.

امام علی بن الحسین درباره حقوق فرزندان خطاب به پدران می‌فرماید:

«وَ أَمَّا حَقُّ وَلَدِكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ مِنْكَ وَ مُضَافٌ إِلَیْكَ فِی عَاجِلِ‏ الدُّنْیَا بِخَیْرِهِ وَ شَرِّهِ وَ أَنَّكَ مَسْئُولٌ عَمَّا وُلِّیتَهُ مِنْ حُسْنِ الْأَدَبِ وَ الدَّلَالَةِ عَلَى رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْمَعُونَةِ عَلَى طَاعَتِهِ فَاعْمَلْ فِی أَمْرِهِ عَمَلَ مَنْ یَعْلَمُ أَنَّهُ مُثَابٌ عَلَى الْإِحْسَانِ إِلَیْهِ مُعَاقَبٌ عَلَى الْإِسَاءَةِ إِلَیْه‏.»6

ترجمه:و اما حق فرزند بر تو این است که بدانی او از تو به‌وجود آمده و در نیک و بد زندگی وابسته به تو است، بدان که در سرپرستی وی، مسئول ادب و تربیت صحیح او هستی . مسئول هستی که او را به خداوند بزرگ راهنمایی کنی و در اطاعت از اوامر حق یاریش نمایی.باید رفتار تو در در تربیت فرزندت تۆام با احساس مسئولیت باشد.رفتار کسی که بداند در حسن تربیت فرزند مأجور و مثاب است و درسوء رفتارش استحقاق عذاب و کیفر دارد.

کسانی که در انجام وظایف خویش کوتاهی کنند و به فرزندانشان در رشد توانایی‌اش کمک نکنند، گناه کرده و به این وسیله در پیشگاه خداوند مسئول‌اند. آن‌ها در دادگاه عدل الهی پاسخی برای ضایع کردن خود و دیگران ندارند

قرآن کریم صحنه بسیاری از خانواده‌ها چنین به تصویر کشیده است:

(یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخیهِ ،وَ أُمِّهِ وَ أَبیهِ ،وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنیه).7

ترجمه: روزى كه آدمى از برادرش، و از مادرش و پدرش. و از همسرش و پسرانش می‌گریزد.

روز قیامت وقتی پرده‌ها کنار می‌رود و پنهانی‌ها آشکار می‌گردد بسیاری از کوتاهی‌ها نمایان‌ می‌گردد. بی‌دقتی در انتخاب همسر که نتیجه آن بی‌دقتی در انتخاب پدر و مادر است برای فرزندان و عدم فراهم کردن زمینه تربیتی مناسب است، تنبلی و بی‌حوصلگی در یادگیری ملاک‌های صحیح انتخاب همسر؛ عدم رعایت مراقبت‌های دوران بارداری، نکات تربیتی مهم برای سنین مختلف زندگی فرزندان، مهارت‌های کلامی و عاطفی و رفتاری مناسب نسبت به اعضای خانواده و سایر مردم و نیز بی‌حوصلگی و تنبلی نسبت به انجام وظایف که لازمه سعادت خانواده است، از مواردی است که باید رعایت کرد8.

افرادی که نمی دانند برای چه زندگی می کنند و به دنبال هدف خاصی نبوده و زندگی پوچی  و بی مفهومی دارند دچار تزلزل روحی  می شوند. امام علی علیه السلام بر معنادار بودن زندگی تاکید کرده و می فرمایند : «چون مردمی باشید که بر آنها بانگ زدند و بیدار شدند، و دانستند دنیا خانه جاویدان نیست و آن را با آخرت مبادله کردند. خدای سبحان شما را بیهوده نیافرید»

در رهنمودهای اسلامی آموزه های فراوانی برای اصلاح شیوه زندگی و برخورداری از سلامت وجود دارد. به عنوان مثال بحث« کرونوبیولوژی» در اسلام با عنوان ساعت خواب مطرح شده و خوابیدن در هنگام طلوع و غروب آفتاب نهی شده است. تحلیل این امر این گونه است که در این زمان مقدار هورمونهای استرس زا (آدرنالین و نورآدرنالین) به حداکثر می رسد و لذا بیشتر موارد سکته های منجر به مرگ در این دو زمان است، بنابراین اگر در این زمان انسان بیدار باشد، می تواند بر این استرس غلبه کند. همچنین علت این که به ما آموخته اند شبها زود بخوابیم این است که هورمون رشد در اوایل شب به حداکثر می رسد و بازسازی بدن فردی که شبها زود می خوابد به بهترین شکل صورت می گیرد.

هم اکنون بسیاری از بیماری ها عنوان «سایکوسوماتیک» یا روان تنی یافته اند. یعنی اگر چه عوارض بیماریها در جسم دیده می شود، اما ریشه آنها در درون افراد است که از جمله این بیماریها می توان به تبخال، بیماریهای گوارشی، حساسیت ها، اختلال های خواب و آفت اشاره کرد. همچنین مقدار مواد ایمنی بخش در بدن تحت تأثیر عوامل روانی انسان است. (دکتر «محمد مهدی اصفهانی»، عضور هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مقاله ای با عنوان ایمنی بدن در انحصار روان)

از آن جا که عوامل روانی مستقیماً بر فعالیت سیستم ایمنی و فنریولوژی بدن تأثیر می گذارند, می توان با روانی سالم به جسمی سالم دست یافت. آرامش، کلید طلایی سلامت جسم است. بیاییم راه رسیدن به آرامش را در کلام امیر بیابیم :

داشتن هدف واقعی در زندگی

افرادی که نمی دانند برای چه زندگی می کنند و به دنبال هدف خاصی نبوده و زندگی پوچی  و بی مفهومی دارند دچار تزلزل روحی  می شوند. امام علی علیه السلام بر معنادار بودن زندگی تاکید کرده و می فرمایند : «چون مردمی باشید که بر آنها بانگ زدند و بیدار شدند، و دانستند دنیا خانه جاویدان نیست و آن را با آخرت مبادله کردند. خدای سبحان شما را بیهوده نیافرید» (نهج البلاغه، خطبه63). خداوند در قرآن کریم، انسان را خلیفه و جانشین خود معرفی می‌نماید، یعنی انسان کامل را انسانی می‌داند که بتواند تا آنجا پیش برود که بین او و خدایش، کسی واسطه نباشد. بنابراین انسانی دارای روان سالم است که مۆمن باشد و مۆمن کسی است که اگر روانش گهگاهی دچار اختلال شود با یاد خدا و درک حضور او در زندگی اش و انجام فرامین الهی به ترمیم روان خویش اقدام نماید.

دل با یاد خدا آرام می گیرد. حضرت علی (علیه السلام) در حکمت 138 نهج البلاغه می فرمایند: « و ادفعوا امواج البلاء بالدعاء» امواج بلا و مشکلات و سختی ها را با دعا از خود دور می کنید.

راز و نیاز علاوه بر این که غم و اندوه را زایل می کند، باعث اطمینان قلب و قدرت روحی می شود. کسی که خدا را بهتر بشناسد و تعهد او نسبت به دستورات خدا بیشتر باشد از سلامت روحی و روانی بیشتری برخوردار است. پس هر وقت انسان خدا را فراموش کرد، جهت خود را در نظام هستی گم کرده و وقتی بندگی و عبادت خدا را فراموش کرد، حتماً به بندگی و عبادت غیر خدا افتاده و از اینجاست که اضطراب و تشویش‌ها به سراغش می‌آید.

توکل

توکل به معنی واگذار کردن امور به خداوند در کنار کار و تلاش, وسیله ای جهت کسب آرامش روحی و سلامت روانی است. توجه به این مطلب لازم است که اگر آموزه های دینی به درستی شناخته و اجرا نشوند نه تنها تاثیر مثبت نداشته بلکه تاثیر منفی خواهد داشت. به عنوان مثال اگر توکل را به معنی واگذار کردن مطلق امور به خداوند بدانیم و معتقد باشیم خود انسان هیچ وظیفه ای ندارد؛ این حالت توکل نیست؛ بلکه تن پروری و تن آسایی است، بنابراین همانطور که اشاره شد توکل باید همراه با کار و تلاش باشد. یعنی آن که انسان تلاش و کوشش خود را انجام دهد و به وظیفه خود عمل کند و پس از آن حصول نتیجه را به خدا واگذار نماید. مسلماً اگر این صفت در انسان باشد؛ آرامش روانی نیز در کنار آن ایجاد می شود؛ زیرا او می داند که باید سعی و تلاش خود را انجام دهد و در حصول نتیجه بر خدا توکل کند.

اکثر نارسایی های روحی و روانی که بشر به آن مبتلا است در اثر اضطراب ها و نگرانی هایی است که او برای کسب نتیجه از اقدامات خود دارد. اما انسانی که بر خدا توکل کرده است می داند که نتیجه با اراده خداوند ایجاد می گردد و بنابراین از این جهت, روح و روان او دارای آرامش است. چنانکه امام خمینی نیز در جمله معروف خود می فرمایند: ما مامور به وظیفه ایم نه مامور به نتیجه.

این چنین است که حضرت امیر می فرمایند : من اراده اصلاح به مقدارى که در توان دارم نمودم و توفیق من تنها از ناحیه خداست و به او اعتماد مى کنم و بسوى او روى انابت مى آورم. (نهج البلاغه,نامه 28)

صله رحم و اظهار محبت به مۆمنان

اظهار محبت مسلمانان به یکدیگر و گردهمایی و اتحاد صفوف از یک سو، موجب رشد عاطفه نوع دوستی در نفس و ترغیب انسان ها به ایثار و رعایت منافع مردم و به طور کلی، جامعه می شود و از سوی دیگر، موجبات تضعیف حالت های انفعالی نفرت و کینه توزی و انگیزه های ظلم و تجاوز و حب ذات و خودخواهی را فراهم می آورد; علت اصلی برخی از آسیب های روانی, سوءظن و بدگمانی، حسد و کینه توزی و یأس و ناامیدی ها است و همه این علل با برقراری روابط متقابل و محبت آمیز از بین رفته و روح و جان آدمی از ملال و اندوه و آسیب روانی نجات می یابد .

امام علی(علیه السلام) می فرماید: با همسایگان خود خوش رفتاری کنید; چرا که آنان مورد توصیه و سفارش پیامبر شما هستند. پیامبر(صلی الله علیه وآله) همواره نسبت به همسایگان سفارش می فرمود، تا آنجا که ما گمان بردیم به زودی سهمیه ای از ارث برای آنان مقرّر خواهد شد(نهج البلاغه، نامه 47).

مجالست با خویشاوندان, امنیت روانی و مادی فرد را تأمین می کند و احساس نیاز به محبت ورزیدن و مورد محبت واقع شدن را تأمین می نماید. امام پرهیزگاران فرمودند: «ایّها الناسُ، اِنّه لایستغنى الرجل و ان کان ذا مال عن عترته (عشیرته)،....»; اى مردم! انسان هر قدر هم ثروتمند باشد، از خویشاوندان خود بى نیاز نیست که از او با زبان و دست دفاع کنند. خویشاوندان انسان، بزرگ ترین گروهى هستند که از او حمایت مى کنند و اضطراب و ناراحتى او را مى زدایند; و در هنگام مصیبت ها نسبت به او، پرعاطفه ترین مردم مى باشند. (نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتى، ص 69). و نیز در جای دیگر می فرمایند : نیکی کردن به همسایگان، روزی فرد را افزایش می دهد. و ساکنان تا چهل خانه از هر طرف، همسایه یکدیگر محسوب می شوند. اگر کسی با شکم سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد، مۆمن نیست. از سوی دیگر صله رحم موجب سلامت جسمانی و در نتیجه، طول عمر می شود. حضرت علی(علیه السلام) در خطبه 110 نهج البلاغه می‌فرمایند: ارتباط با خویشاوندان مرگ را به تاخیر می‌اندازد و عمر را طولانی می‌کند.

دل نبستن به دنیا و پرهیز از تکلف در زندگی

یکی از راه های کسب آرامش و رسیدن به سلامت جسمی و روحی دل نسپردن به این دنیای فانی است. امیرمۆمنان علی (علیه السّلام) فرمود: ای مردم زندگی دنیا گیاه خشک شده و درهم کوبیده است که تولید وبا می‌کند. بنابراین از چراگاه آن دوری جویید، زیرا دل کندن از آن راحت‌تر است از اینکه در آن اقامت کنید و در آن آرامش یابید. روزی اندک آن پاکیزه‌تر از ثروت زیاد و جمع شده آن است. کسی که ثروت دنیا را جمع می‌کند گرفتار فقر و نداری می‌شود و کسی که از دنیا احساس بی‌نیازی می‌کند به آسایش می‌رسد؛ و هر که مقهور زینت و زیبایی دنیا شود از دیدن واقعیت‌ها کور و نابینا می‌گردد؛ و آن که حرص شدید به دنیا را شعار خویش قرار دهد، دنیا دلش را از غم و غصّه پُر کند؛ و آن غم و غصّه‌ها همواره در مرکز اصلی قلبش در انقلاب و اضطراب است، گرفتار فکری که او را سرگرم می‌کند و فکری که او را اندوهناک می‌سازد و این ادامه دارد تا آنجایی که راه نفس کشیدن او گرفته شود و در خانه قبر جای گیرد. این در حالی است که رگ‌هایش بریده شده و فانی شدنش برای پروردگار آسان و وارد کردن او در قبر برای برادران و دوستانش نیز آسان است. آری مرد مۆمن به دنیا با دیده عبرت نگاه می‌کند... (نهج البلاغه، حکمت 367)

انسان دارای معنویت با تکیه بر قدرت پروردگار و حکمت او، به آسانی دشواریها ، عوامل اندوه، نگرانی و اضطراب را کنترل می کند و در نتیجه از روان و جسمی سالم تر برخوردار است.

فاطمه سرفرازی    

بخش نهج البلاغه تبیان

چشم رضا و مرحمت برهمه باز می کنی

چون که به بخت ما رسد، این همه ناز می کنی

ای که نیازموده ای صورت حال بی دلان

عشق،حقیقت است اگر حمل مجاز می کنی

ای که نصیحتم کنی که ز پی او دگر مرو

در نظر سبکتبین عیب ایاز می کنی

پیش نماز بگذرد سرو روان و گویدم

قبله اهل دل منم،سهو نماز میکنی

دی به امید گفتمش:داعی دولت توام

گفت:دعا به خود بکن ،گر به نیاز می کنی

گفتم اگر لبت گزم می خورم و شکر مزم

گفت:خوری اگر پزم،قصه دراز میکنی

سعدی خویش خوانی ام،پس به جفا برانیم

سفره اگر نمی نهی،در به چه باز میکنی؟

فاطمه سلام الله علیها  حلقه وصل رسالت و امامت

برگرفته از بیانات حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی(مدظله العالی)

ناشر مدرسه الامام باقر العلوم